Τα φωτοστέφανα δεν είναι της μόδας

Μετά τη γοτθική ατμόσφαιρα μιας Βαρκελώνης χαμένης στο μύθο και τα στενά σοκάκια του κέντρου της,  αποχαιρετώντας το φετινό καλοκαίρι -και χωρίς να μπορώ να πω ότι ξεκουράστηκα, παρότι δεν έκανα "κάτι", παρότι κουβαλιόμουν από παραλία σε παραλία ή από καλύβα σε καλύβα, τέλος αυτοκριτικής- επιστράτευσα το νορβηγικό, όχι δάσος, μια και ο Μουρακάμι ήταν χειμερινό ανάγνωσμα, αλλά το τελευταίο αστυνομικό βιβλίο του Γκούναρ Στόλεσεν "Τα μαύρα πρόβατα".

 

Η κρυμμένη από τα μάτια των επισκεπτών όψη της Νορβηγίας, της νορβηγικής κοινωνίας του Μπέργκεν για την ακρίβεια, που αν και φιλελεύθερη και πλούσια από το πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας, δεν διαφέρει και πολύ τελικά από  τις μη οικονομικά προηγμένες χώρες, δεν είναι μία γη της επαγγελίας. Ο ρατσισμός και η υποκρισία, η γραφειοκρατία και η φοροδιαφυγή, ο εφιάλτης των ναρκωτικών και του αλκοόλ  δεν γνωρίζουν σύνορα.  Όλα διαφαίνονται μέσα στις ιστορίες που πλάθει ο Στόλεσεν στο παγερό Μπέργκεν. Ειδικά σήμερα που ο Α. Μπ. Μπέιβικ καταδικάστηκε από το δικαστήριο του Όσλο σε κάθειρξη 21 ετών για τις δολοφονίες 77 ανθρώπων τον Ιούλιο του 2011, ο Στόλεσεν είναι ιδιαίτερα επίκαιρος καθώς το "αυγό του φιδιού" που εκτρέφει η νορβηγική κοινωνία (και όχι μόνο βέβαια) από τη δεκαετία του 1930 είναι θέμα που τον απασχόλησε στα βιβλία του.

Ο Νορβηγός ακολουθώντας τη σύγχρονη τάση της αστυνομικής λογοτεχνίας  περιγράφει παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής του τον κοινωνικό χώρο, τον τόπο –την πόλη του Μπέργκεν- και τους ανθρώπους, τις δομές μέσα από την σε πρώτο πρόσωπο αφήγηση του ιδιωτικού αστυνομικού Βάργκ Βέουμ. Είναι το τρίτο μεταφρασμένο στα ελληνικά βιβλίο του και είναι ένα από τα καλύτερα του είδους. 

Έχει χαρακτηριστικό ύφος ο Στόλεσεν  και ιδιαίτερη προσωπικότητα ο ντετέκτιβ Βέουμ, Βαργκ για τους φίλους, όπως δηλώνει ο ίδιος. Υποδόριο χιούμορ, κριτική ματιά σε οτιδήποτε συμβαίνει γύρω του είτε αφορά τις κοινωνικές υπηρεσίες είτε στο χρηματιστήριο και τους πλούσιους. Σε αυτό το βιβλίο, όπως και στο «Στα σκοτάδια όλοι οι λύκοι είναι γκρι»  το «αστυνομικό» περιστατικό είναι μόνο η αφορμή για να αναδυθούν και οι άλλες παράμετροι, κοινωνικές και ψυχολογικές, που χαρακτηρίζουν τη γραφή του.  Μια γραφή  ρεαλιστική, ιδιαίτερα σφιχτή,  με πολλές ανατροπές και έναν  πρωταγωνιστή  γεμάτο αυτοσαρκασμό, ειρωνεία, κυνισμό, απογοήτευση, χωρίς ψευδαισθήσεις για τη ζωή του, αλλά βαθιά ανθρώπινο και τρυφερό. Δεν θα τον χαρακτήριζες «νικητή» το Βαργκ, αλλά έναν μοναχικό λύκο.

ΥΓ

Είναι από τις μεγαλύτερες αντιφάσεις να διαβάζεις για το χειμώνα σε ένα Μπέργκεν όπου «η νύχτα του Νοέμβρη ήταν τυλιγμένη σ’ ένα στρώμα πάχνης. Αν έπεφτε κάτι από τον ουρανό απόψε θα ήταν χιόνι» και να σηκώνεις το βλέμμα και αυτό να χάνεται στο απέραντο γαλάζιο και έναν εκτυφλωτικό ήλιο στις 4 η ώρα το μεσημέρι. 

Γκούναρ Στόλεσεν, Τα μαύρα πρόβατα, εκδ Πόλις
Τα άλλα δύο βιβλία του που κυκλοφορούν και αυτά από τις εκδ Πόλις είναι :
"Στο σκοτάδι όλοι οι λύκοι είναι γκρι" και "Δικός σου ως το θάνατο"