Σούμχι ή ερωτήσεις χωρίς απαντήσεις

Λαμπερά και καθαρά, αστράφτουν στο ράφι των λησμονημένων βιβλίων και περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους, να τα επιλέξεις γιατί κάτι τράβηξε την προσοχή σου, γιατί θεώρησες ενδιαφέρον το θέμα τους, γιατί έχεις ξαναδιαβάσει το συγγραφέα και είναι από τους αγαπημένους σου, για όποιο λόγο και να συμβαίνει, σαν γίνει η επιλογή ξεκινάει και το ταξίδι... της φθοράς.
Τα καλοκαιρινά βιβλία, έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Κουβαλάνε μέσα τους το ίδιο καλοκαίρι, καθώς άμμος και θαλασσινή αρμύρα ή μια πράσινη πευκοβελόνα από τη βόλτα στο βουνό, σημάδια που άφησαν ιδρωμένα ποτήρια  ή το καροτένιο υγρό προφύλαξης από τον ήλιο υπάρχουν για να μαρτυρούν το ταξίδι τους με τις καλοκαιρινές αποσκευές των ημερών  με πολύ ήλιο, θαλασσινό αεράκι και ξεκούραση.
Αυτή την τύχη, "κακοποίηση" κατά άλλους, είχε φέτος το πρώτο μιας σειράς βιβλίων που γέμισαν τη βαλίτσα αντί ρούχων, τι να τα κάνεις τα ρούχα έτσι κι αλλιώς αφού όλη μέρα στην παραλία είσαι.

Πρώτη έκθεση στον ήλιο, πρώτη βουτιά και στη σκιά της ομπρέλας αναπαύεται  ο Άμος Οζ. Ένας Αμος Οζ για παιδιά, όμως, φρέσκος, παραστατικός και ζωντανός στις περιγραφές του, ιδιαίτερα δροσερός -σαν γρανίτα από βατόμουρα- ο "Σούμχι" του.  Ο εντεκάχρονος ήρωας του βιβλίου του καταφέρνει με την αθωότητα των προεφηβικών του χρόνων να μας μεταφέρει, μέσα από την αφήγηση γεγονότων μιας μέρας, το κλίμα μιας ταραγμένης και άγνωστης για τους πολλούς περιόδου του Ισραήλ, τη διαμάχη με τους Άγγλους, τις σχέσεις με τους δασκάλους και τους πολιτικοποιημένους συμμαθητές του, τις διαφωνίες και απογοητεύσεις του από την αντιμετώπιση του από τους μεγάλους, τον έρωτά του για την Έστι. Σαν άλλος Χωκ Φιν ονειρεύεται την περιπέτεια και τα ταξίδια εκεί "όπου κανένας λευκός δεν έχει πατήσει ακόμη το πόδι του, στη χώρα που τόσο λαχταρά" (σελ 65). Μια μέρα μόνο είναι αρκετή στη ζωή του Σούμχι για να ζήσει ανταλλαγές και συμβόλαια, να απογοητευτεί, να αποδεχθεί μοιρολατρικά τη ζωή του "έμεινα λοιπόν ολομόναχος και με άδεια χέρια. Αλλά έτσι είναι η ζωή" (σελ 68). Κρυφή του επιθυμία είναι η φυγή από την πραγματικότητα, την οποία σ αυτή την ηλικία δεν την καταλαβαίνει και δεν την αποδέχεται, "εκεί που ανθρώπου πόδι δεν έχει πατήσει ακόμη". 
Εξαιρετικές περιγραφές, αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, άλλοτε δραματική και άλλοτε ευδιάθετη, πάντα χειμαρρώδης και απολαυστική, ξυπνά τον μικρό Τομ Σώγιερ που κρύβουμε όλοι μέσα μας. "Γιατί πέρασε εκείνο το καλοκαίρι; Και το επόμενο; Και το μεθεπόμενο; Γιατί όλα αλλάζουν σ αυτό τον κόσμο; και γιατί -μια που αρχίσαμε τις ερωτήσεις- γιατί τώρα που είμαι μεγάλος πια, βρίσκομαι ακόμη εδώ και όχι ......" (σελ 115).
 Ανάγνωσμα που ανασύρει μνήμες από τα καλοκαίρια εκείνα που τα απλά μας φαίνονταν βουνό και η φαντασία μας κάλπαζε σε άλλους κόσμους κι ονειρευόμασταν να αποδράσουμε σε χώρες πλασμένες στη φαντασία μας ή πραγματικές. Πού χάθηκαν αλήθεια; 
"... ερωτήσεις υπάρχουν πολλές και κάποιες από αυτές είναι τόσο δύσκολο να απαντηθούν. Όσο για μένα, έφτασα στο τέλος της ιστορίας μου και γι αυτό αν κάποιος άλλος μπορεί να δώσει μια απάντηση, ας σηκωθεί να μας την πει" (σελ.115).


Άμος Οζ, Σούμχι, εκδ Καστανιώτη

Υγ
Παιδαγωγική αξιοποίηση :) , Σωτήρη, κάθε φορά όταν ακούω τη λέξη, εσένα θυμάμαι, σου χρωστάω πολλά (το άσμα αφιερωμένο).

  Ιδιαίτερα τρυφερό και γλυκό ανάγνωσμα για Ε και Στ τάξη, που ηλικιακά ανήκουν άλλωστε στην ηλικία του ήρωα.  Διαθεματικό βιβλίο, γλωσσικά απλώνεται ένα μεγάλο πεδίο για την αναζήτηση χαρακτήρων, περιγραφών, δημιουργία διαλόγων. Γεωγραφία με οδηγό την υδρόγειο σφαίρα στο σπίτι της Έστι μέχρι Θρησκευτικά (ειδικά η Στ΄ που έχει και ανάλογο κεφάλαιο στο τέλος του βιβλίου), ακόμα και Ιστορία σε επίπεδο αναφοράς του τι συμβαίνει στην ταραγμένη αυτή γωνιά του κόσμου. Για να το προχωρήσω λίγο ακόμα, διασκευάζεται θεατρικά σχετικά εύκολα από τους μαθητές και παρουσιάζεται ολόκληρο ή αποσπάσματά του ως θεατρική παράσταση με τη χρήση μάλιστα νέων τεχνολογιών να συμπληρώνουν προωθούν τη δράση.
Και σταματάω εδώ..... γιατί πρέπει να επαναλαμβάνω το μάντρα μου "είμαι διακοπές, είμαι διακοπές".